Torby na maski przeciwgazowe

Maska przeciwgazowa jest podstawowym środkiem ochrony organizmu przed skutkami działania Bojowych Środków Trujących, pyłu radioaktywnego i innych podobnych szkodliwych czynników. Od czasów Pierwszej Wojny Światowej maska przeciwgazowa stała się niemal podstawowym elementem wyposażenia żołnierza. W czasach zimnej wojny zagrożenia związane z ryzykiem użycia broni masowego rażenia, czy katastrofami przemysłowymi takimi jak awaria w Czarnobylu sprawiły, że maski przeciwgazowe masowo trafiły także do ludności cywilnej. Z czasem stały się one również nieodłączną niemal częścią światów postapokaliptycznych, oraz obowiązkowym elementem wyposażenia stalkera. 

Jednak sama maska, żeby mogła stanowić skuteczną ochronę twarzy i dróg oddechowych, potrzebuje także dodatkowego wyposażenia. Oprócz właściwej maski potrzebny jest filtropochłaniacz, najlepiej także drugi zapasowy, często rura łącząca maskę z filtrem, zapasowe szkła okularów, sztyft przeciwpotny do szkieł czy instrukcja obsługi, zwłaszcza w maskach przeznaczonych dla cywili. Wszystko to powinno znajdować się w zestawie z maską. Dlatego każda maska przeciwgazowa, wraz z zestawem akcesoriów zapakowana jest w specjalny pokrowiec - torbę na ramię. Pozwala to wygodnie przenosić cały zestaw, oraz daje komfortowy dostęp do poszczególnych jego elementów, gdy są potrzebne. W tym wpisie chciałbym przedstawić poszczególne rodzaje toreb na maski przeciwgazowe, jakie były produkowane i używane w Polsce w czasach PRL-u. Tak w wojsku, jak i w formacjach Obrony Cywilnej. 

Od lewej, u góry: torba na maskę ogólnowojskową OM-14, w wojskowym kamuflażu wz. 58 "deszczyk". Maski te wraz z torbami używane były zarówno w wojsku, jak i w formacjach TOPL czy Powszechnej Samoobrony. Torba zapinana na charakterystyczny pasek. Następnie, zapinana na guzik torba, wykonana z brązowego materiału. Uszyta dla masek typu ML, przeznaczonych wyłącznie dla cywili. Kolejna torba, zapinaną klamerką ze skórzanym paskiem, wykonana z materiału w kolorze khaki. Tak jak pierwsza, przeznaczona na maski OM-14. Ostatnia w górnym rzędzie, tzw. desantowa, zapinana na charakterystyczny parciany pasek. Uszyta jest z zielonej tkaniny. Przeznaczona na maski typu OM-14 oraz MUA (SzM41M), używane zarówno w wojsku jak i przez cywili. Poniżej, od lewej: najpopularniejsza zielona torba zapinana na parciany pasek. Uszyta z zielonej tkaniny. Przeznaczona na maski OM-14 oraz MUA. Kolejna torba, nieco mniejsza, uszyta z tkaniny w kamuflażu wz. 68 "moro". Zapinana na parciany pasek. Torba przeznaczona na cywilne maski MC-1. Ostatnia torba, o nieco innej konstrukcji, uszyta z zielonej tkaniny, zapinana jest na zatrzaski, usztywniona. Przeznaczona na wojskowe maski typu MP-4.

Z tyłu, jak widać, torby na maski też częściowo się różnią. Pierwsza nie ma szlufek na pas, ma za to mniejszy pasek z zapięciem, żeby unieruchomić torbę w talii. Zazwyczaj torby z takim paskiem przeznaczone były dla cywili, lub formacji Obrony Cywilnej. Torby ze szlufkami na pas trafiały do żołnierzy, którzy zazwyczaj wyposażeni byli w pasoszelki. Torba z maską przeciwgazową była wówczas jednym z licznych elementów ekwipunku. Torba na maskę ML (druga u góry), posiada tylko dwa sznurki do przewiązania w talii. Jako że maski te przeznaczony były wyłącznie dla cywili, ich torby nigdy nie posiadały szlufek. Kolejna torba także posiada pasek z zapięciem, czyli także przeznaczona była najpewniej dla formacji OC lub cywili. Ciekawa jest ostatnia torba u góry, tzw. "desantowa". Zamiast zwykłych szlufek torba ta ma dwa paski, poprowadzone przez całą długość torby. Ze zdjęć wynika jednak, że torby tego typu stosowane były także w Obronie Cywilnej. Pierwsza torba od dołu, przeznaczona głównie na maski typu MUA, posiada szlufki. Jednak torby tego typu spotykane są w obu wersjach: ze szlufkami i z cienkim paskiem do opięcia w talii. Torby masek MC-1 zawsze posiadają cienki pasek zamiast szlufek, bo przeznaczone były tylko dla cywili. Ostatnia torba, na maskę MP-4, posiada zarówno szlufki jak i cienki pasek, pomimo, że przeznaczona była tylko dla żołnierzy. Warto też zwrócić uwagę, że większość toreb posiada z boku małą kieszonkę, przeznaczoną na opatrunek osobisty. Wyjątkiem są tutaj dwie torby u góry, po środku.