niedziela, 24 maja 2020

Instrukcja TOPL na PKP

Zimnowojenny wyścig zbrojeń oraz napięcia na linii Układ Warszawski - NATO, niosły ze sobą ryzyko wybuchu kolejnego światowego konfliktu. O tym jak poważnie traktowano to zagrożenie świadczyć może między innymi przygotowana w roku 1963 "Instrukcja w sprawie obowiązków pracowników jednostek eksploatacyjnych przedsiębiorstw PKP w poszczególnych okresach działania Terenowej Obrony Przeciwlotniczej".


Posiadany przeze mnie egzemplarz posiada jak widać pieczątki "P.K.P Oddział Drogowy Rybnik", "P.K.P Oddział Drogowy Rybnik, odcinek drogowy Rybnik", oraz "POUFNE".


Instrukcja zawiera zbiór obowiązków i czynności jakie powinny wykonać osoby pracujące na kolei. Wyszczególniono tu różnorakie stanowiska, takie jak np: zawiadowca stacji, dyżurny ruchu, zwrotniczy, dyspozytor wagonowni itp.


Kolej, jako najważniejszy środek transportu ludzi i towarów, miała znaczenie strategiczne podczas ewentualnej wojny. Stad od dobrego przygotowania jej pracowników na ewentualność konfliktu zależało bardzo wiele.



niedziela, 17 maja 2020

Plansze edukacyjne Obrony Cywilnej ZSRR cz. 7

W dzisiejszym wpisie po raz kolejny zaprezentuję plansze edukacyjne - przezrocza Obrony Cywilnej ZSRR. Publikowane wcześniej zestawy można obejrzeć tutaj: [link]. Komplet prezentowany poniżej składa się z 51 plansz i pochodzi z roku 1968. Znajdziemy tu informacje dotyczące broni jądrowej oraz skutków ataku taką bronią.

"Co trzeba wiedzieć o broni jądrowej"
"Broń jądrowa - najpotężniejszy środek masowej zagłady. Jej działanie oparte jest o wykorzystanie energii jądrowej, która wydziela się natychmiast podczas reakcji jądrowych o charakterze wybuchowym."
"Reakcja łańcuchowa podziału jąder cząstek ciężkich (uranu, plutonu) pod wpływem neutronów jest stosowana w pociskach jądrowych."
"Reakcja syntezy (połączenia) jąder lekkich cząsteczek (izotopów wodoru) w jądra helu stosowana jest w amunicji termojądrowej."
"Moc pocisków jądrowych i termojądrowych mierzona jest ekwiwalentem trotylu, to znaczy ilością trotylu (w tonach), konieczną do wywołania takiego wybuchu którego siła  będzie równa danemu ładunkowi jądrowemu"
"Ładunki jądrowe mogą być dostarczane do celu samolotami bombowymi, rakietami różnego przeznaczenia, a także za pomocą środków kosmicznych."
"Zależnie od charakteru i celu ataku, wybuch jądrowy może być przeprowadzony w powietrzu, na powierzchni ziemi, pod ziemią, pod wodą."
"Wybuch naziemny o wysokiej mocy jest najbardziej prawdopodobny przy ataku na miasta i ważne obiekty. Rozpatrzymy rozwój i uszkodzenia naziemnego wybuchu o mocy 1 miliona ton (1 megatona). Podczas wybuchu jądrowego natychmiast wydziela się ogromna energia, w następstwie czego temperatura w strefie reakcji dochodzi do dziesiątek milionów stopni, a ciśnienie wzrasta do miliardów atmosfer."
"W rezultacie wydzielania się ogromnej energii pojawia się jasno świecąca strefa (kula ognia), która jest źródłem promieniowania świetlnego. Wybuchowi towarzyszą potężne strumienie promieniowania radioaktywnego nazywanego promieniowaniem przenikliwym."
"Wysoka temperatura i ogromne ciśnienie szybko powiększają kulę ognia, która podgrzewa i porusza masy powietrza w miejscu wybuchu. Powstaje fala uderzeniowa."
"Powiększając się, świecąca sfera odrywa się od ziemi i przeobraża się w wirujący obłok, który przenosi z ziemi słup pyłu."
"Przez kilka minut po wybuchu obłok osiąga maksymalne rozmiary i przybiera charakterystyczną formę grzyba."
"Podniesiony pył przemieszcza się z radioaktywnymi cząstkami powstałymi podczas wybuchu i stopniowo osiada na powierzchni ziemi, tworząc radioaktywne skażenie terenu."
"Czynnikami porażenia wybuchu jądrowego są: fala uderzeniowa, promieniowanie świetlne, promieniowanie radioaktywne, skażenie radioaktywne."
"Fala uderzeniowa jest obszarem silnej kompresji, rozchodzącym się od miejsca wybuchu z dużą prędkością. Posiadając ogromną siłę, niszczy ona budynki i struktury oraz poraża nie ukrytych (nie przebywających w schronach) ludzi. Porażenie falą uderzeniową charakteryzuje się znacznym nadmiarem ciśnienia (powyżej atmosferycznego) i mierzone jest w kg/cm2"
"Im dalej od miejsca wybuchu jądrowego, tym prędkość rozchodzenia się fali uderzeniowej maleje, a wielkość nadmiaru ciśnienia spada."
"Budynki i struktury doświadczają podwójnego wpływu bezpośredniego (strefa kompresji) i wtórnego (strefa rozprężenia) fali uderzeniowej"
"Najsilniejszego wpływu fali uderzeniowej doświadczają naziemne części budynków. Dlatego będą one bardziej zniszczone, niż piwnice i obiekty podziemne."
"W zależności od wielkości nadmiaru ciśnienia fali uderzeniowej, budynki i struktury mogą być zniszczone całkowicie, silnie, średnio, słabo zniszczone lub nieznacznie uszkodzone."
"W efekcie zniszczenia budynków i struktur powstają zawały, których charakter zależy od wytrzymałości budynków i obiektów, szerokości ulic i innych czynników."
"Nie tylko zawały, ale i zniszczenia mostów mogą utrudnić dotarcie do miasta, po uderzeniu jądrowym."
"Podziemne sieci komunalno-energetyczne są dostatecznie osłonięte od fali uderzeniowej. Awarie komunalno-energetyczne są głównie spowodowane zniszczeniem sieci wewnątrz domów."
"W zależności od ciśnienia fala uderzeniowa może zadawać nieukrytym ludziom obrażenia w różnym różnego stopnia"
"Oprócz samej fali uderzeniowej obrażenia nieukrytym ludziom zadają latające odłamki. Część ludzi może znaleźć się pod zawałami."
"Na przeciwnych zboczach wzgórz i za różnymi przeszkodami fala uderzeniowa działa znacznie słabiej, niż na terenie otwartym."
"Lasy i tereny zielone zapobiegają rozprzestrzenianiu się fali uderzeniowej i osłabiają jej działanie."
"W zależności od wartości nadmiaru ciśnienia fali uderzeniowej miasto, porażone wybuchem jądrowym, podzielone jest na strefy słabszych i silniejszych zniszczeń."
"Strefa całkowitego zniszczenia. W tej strefie zniszczone są zupełnie wszystkie naziemne budynki i struktury, zniszczenia oraz uszkodzenia sieci komunalno-energetycznej, występują poważne zawały."
"Strefa silnych zniszczeń. Ta strefa charakteryzuje się silnymi i całkowitymi zniszczeniami naziemnych budynków i struktur, uszkodzeniami sieci komunalno-energetycznych, powstaniem miejscowych zawałów."
"Strefa słabych zniszczeń. Tutaj naziemne budynki i struktury cechują się średnimi i słabymi zniszczeniami. Zawały powstają tylko w niektórych budynkach"
"Rozprzestrzeniające się na znaczne odległości od miejsca wybuchu, promieniowanie świetlne, pochłonięte przez powietrze i różne ciała i prawie całkowicie przekształca się w ciepło. Ono może być przyczyną pożarów materiałów i oparzeń u nieukrytych ludzi. "
"W rezultacie zapłonu budynków, struktur i materiałów łatwopalnych w mieście powstają samodzielne, masowe i silne pożary."
"Pożary mogą także powstawać z przyczyn wtórnych - zwarć instalacji elektrycznej, zniszczenia sieci gazowej, uszkodzenia pieców i innych."
"Pożary rozprzestrzeniają się wszystkich częściach miasta. Ich charakter zależy od stopnia oddalenia od epicentrum wybuchu, od gęstości i rodzaju zabudowy i od innych czynników."
"Przyczyną oparzeń nieukrytej ludności może być bezpośredni wpływ promieniowania świetlnego, zapalenie się odzieży, płonące budynki. Stopień oparzeń w przede wszystkim zależy od odległości, na jakiej znalazł się człowiek od miejsca wybuchu."
"Stopień oparzeń zależy także od koloru i grubości odzieży, gęstości przylegania jej do ciała. Biała tkanina zmniejsza działanie promieniowania świetlnego. Oparzenia są silniejsze pod ciemniejszą odzieżą"
"Promieniowanie świetlne rozprzestrzenia się tylko prostolinijnie. Przedmioty, tworzące cień, częściowo lub całkowicie chronią przed promieniowaniem świetlnym."
"Promieniowanie przenikliwe to strumień cząstek gamma i neutronów, emitowanych ze strefy wybuchu jądrowego w czasie 10-15 sekund. Podczas wybuchów jądrowych duża moc promieniowania radioaktywnego oddziałuje na znacznie mniejszych odległościach niż fala uderzeniowa i promieniowanie świetlne."
"Strumień promieniowania radioaktywnego słabnie w zależności od grubości i solidności materiału, przez który przechodzi."
"Skażenie radioaktywne ziemi, wody i powietrza substancjami radioaktywnymi, pojawia się na ogromnym obszarze podczas wybuchu jądrowego. Stopień skażenia radioaktywnego określa się dawką promieniowania lub poziomem radiacji.
Dawka promieniowania mierzona jest w Rentgenach (R), poziom radiacji - w Rentgenach na godzinę (R/h)."
"Promieniowanie radioaktywne może wywołać u nieukrytej ludności liczne oparzenia popromienne, których charakter zależy od przyjętej dawki promieniowania. Jednokrotne napromieniowanie 50 Rentgenami nie jest niebezpieczne." 50 Rentgenów to 0,5 Siwerta, czyli początek choroby popromiennej. W tym stadium śmiertelność wśród ludzi jest rzeczywiście bliska 0%, jednak przyjęcie takiej dawki promieniowania, w dalszej perspektywie, niesie ze sobą konsekwencje dla zdrowia.
"Skażenie pojawia się w rejonie wybuchu, a także na trasie przemieszania się obłoku, powstaje radioaktywny ślad."
"Ślad obłoku radioaktywnego pozostawia na ziemi niebezpieczne, silne i umiarkowane skażenie. Nawet krótkotrwałe przebywanie na otwartej przestrzeni w strefie pokrytej niebezpiecznym skażeniem może spowodować u nieukrytej ludności ciężkie obrażenia."
"W strefie silnego skażenia ryzyko takich obrażeń występuje w okresie trzech dni po pojawieniu się skażenia radioaktywnego."
"W strefie umiarkowanego skażenia w czasie pierwszych dni po pojawieniu się śladu radioaktywnego nieukrytej ludności grozi napromieniowanie powyżej dopuszczalnej normy."
"Substancje radioaktywne nie mają żadnych zewnętrznych oznak. Można je wykryć tylko przy pomocy przyrządów dozymetrycznych."
"W rezultacie naturalnego rozpadu i pod wpływem mgły, wiatru, deszczu intensywność skażenia stopniowa maleje (około przez każde 7 godzin o 10 razy). Z reguły, co każde kilka dni promieniowanie przestaje stanowić zagrożenie."
"Na skażonym terenie nieukryta ludność jest narażona na promieniowanie radioaktywne."
"Porażenie ludności wzmaga się także w rezultacie dostawanie się radioaktywnych substancji do wnętrza organizmu przez drogi oddechowe i układ pokarmowy."
"Znajomość czynników rażących broni jądrowej - ważnym warunkiem skutecznej ochrony przed nią. Uczcie się środków i sposobów ochrony przed wybuchem jądrowym!"
"Koniec"